Samurai – Những giá trị của một nền văn minh

 

Qua nhiều thành phố Nhật Bản, thật sự chúng tôi thấy không có nơi nào còn tồn lại nhiều những giá trị thời kỳ tiền hiện đại của Nhật Bản như ở Kanazawa . Cũng như Kyoto và thị trấn miền núi Takayama cách đây không xa , thủ phủ tỉnh Ishikawa cũng đã bảo tồn những dấu ấn lịch sử lâu dài và phong  phú. Năm 1583 Tướng quân Maeda Toshiie lên nắm quyền cùng với Toyotomi Hideyoshi, vị Lãnh chúa thứ hai đã có công thống nhất Nhật Bản sau 150 năm Nhật Bản chìm trong các cuộc nội chiến, tranh giành quyền lưc. Thị trấn lâu đài Kanazawa sau đó được người con của Toshiie chọn làm nơi để tôn vinh văn hóa Samurai truyền thống và cho đến nay Kanazawa vẫn được duy trì như một trung tâm bảo tồn các giá trị của một chế độ phong kiến đã một thời ​thịnh vượng lâu dài và huy hoàng tại Nhật Bản.

 

 

 

Những tuyến phố cổ được lát đá  

 

Dọc trên những tuyến phố cổ được lát đá với những bức tường vách đất sét màu vàng nâu truyền thống là những dinh thự thanh lịch được lợp ngói đậm nét kiến trúc Nhật Bản. Thực ra chỉ có một vài trong số những ngôi dinh thự tráng lệ đó là nguyên bản,  do vào cuối thế kỷ 19, chế độ phong kiến ​​sụp đổ sau cách mạng Meiji, Samurai nhanh chóng bị bãi bỏ, và nhiều ngôi nhà của họ bị phá hủy. Những gì còn tồn tại đến ngày nay là nhờ những thương gia giàu có đóng vai trò lãnh đạo trong sự chuyển giao quan trọng của Nhật Bản hiện đại. Họ chính là những người đã sớm giành lại những phần khối tài sản hoành tráng còn lại, những biểu tượng vị thế đẳng cấp của họ thời hậu Meiji.

 

 

Cổng chính vào ngôi nhà Samurai   

 

Và dinh thự của gia tộc Nomura chính là một trong những di sản vô giá đó. Căn nhà nguyên bản thuộc sở hữu của Nomura Denbei Nobusada vào cuối thế kỷ 16, đã được thương gia giàu có Kubo Hirobei Hirobei, ông chủ của công ty tàu Kitamaebune tại Hashidate (hiện thuộc thành phố  Kaga) mua lại. Sau nhiều năm tồn tại, để bảo tồn và duy trì những giá trị của nó, cũng như các tài sản khác đã lừng lẫy một thời của Samurai,  thành phố Kanazawa đã chính thức mua lại và khôi phục để mọi người nhật Bản và khách du lịch trên thế giới có thể vào tham quan.

 

Thật ấn tượng, với những gì tận mắt nhìn thấy đã giúp chúng tôi hiểu rõ được phần nào về xã hội và cuộc sống của các Samurai trong thời kỳ Edo, khi mà Nhật Bản bị tách biệt ra khỏi thế giới bên ngoài.

 

Khi xã hội Nhật Bản dần ổn định, Samurai cũng dần bị xóa bỏ theo chế độ phong kiến, nhưng các giá trị Samurai vẫn tồn tại, được chuyển hóa, duy trì và phát triển trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật và các chuẩn mực mang tính nghi lễ trong xã hội hiện đại. Điều này chúng tôi đã thấy rõ khi tham quan ngôi nhà Nomura Samurai ở Kanazawa.

 

Phòng khách của ngôi dinh thự sử dụng những khung cửa sang trọng bằng gỗ bách, những tác phẩm với mô-tiv thiết kế tinh tế bằng gỗ hồng sắc và gỗ mun, các bức phù điêu hoa văn bằng gỗ hồng sắc cùng với những cánh cửa được phác họa những cảnh quan tuyệt đẹp do họa sĩ Sasaki Senkei, một nghệ nhân nổi tiếng từ cuối thế kỷ 17, thể hiện. Các Nomura còn tinh tế hơn khi sử dụng gỗ Paulownia (cây hồng) cho việc thiết kế các tấm góc tường và dùng gỗ lim Ấn Độ trường tồn với thời gian để làm các khung cửa trượt với vật liệu giấy dày để mở rộng không gian căn phòng ra khu vườn.

 

 

Bên trong dinh thự Samurai  

 

Đây có thể nói là một trong những nhà vườn đẹp nhất của Nhật Bản và thường xuyên được xếp hạng qua những trang web. Nó chứa đựng gần như tất cả những giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống Nhật Bản như: một thác nước, một ao nhỏ được thả cá chép Koi. Trong vườn được bài trí nhiều kiến trúc đá như cây cầu đá , đèn lồng đá và tháp tầng cũng bằng đá. Một số loài hoa đặc biệt được sắp xếp rất phù hợp trong thiết lập thú vị này tạo cho khu vườn một vẻ thanh bình và thân thiện. Các lãnh chúa Nomura thực sự đã sắp đặt tất cả mọi thứ trong toàn cảnh của khu vườn để có được niềm vui, sự thư giãn tinh khiết nhất cho riêng mình. Đặc biệt, trên lầu trong một căn phòng nhỏ riêng biệt trên vườn, chúng tôi được thưởng thức nét văn hóa trà đạo Nhật Bản mà không cần phải tuân thủ các nghi thức truyền thống.

 

Thăm ngôi nhà Nomura chúng tôi lại cảm thấy đâu đó một nghịch lý. Những kỷ vật như bộ trang phục của các lãnh chúa chiến tranh ngày xưa, từ áo giáp, thanh kiếm đến các đồng tiền và bản đồ tô điểm cho căn phòng, và đặc biệt là không gian Mushakakure, là nơi những chiến binh Samurai thường ẩn mình để bảo vệ lãnh chúa của họ chống lại bất kỳ kẻ tấn công nào, được bài trí tinh tế trong một phòng bảo tàng của ngôi nhà, đã gợi lên đời sống chính trị xã hội thời kỳ Edo. Và cũng trong thế giới phù du của Edo, ngay cả khi con người trong những lúc thanh bình nhất, thưởng thức những giá trị thẩm mỹ cuộc sống hoành tráng nhất thì đâu đó, những mối đe dọa của bạo lực và thiên tai vẫn có thể luôn luôn rình rập và nảy sinh. Vì vậy tất cả các ý nghĩa về vẻ đẹp của Nhật Bản chính là nằm trong cái cảm giác yên bình nhưng bấp bênh và phù du đó.

 

 

 

 

Nơi trưng bày áo giáp Samurai